Drewno budowlane – jakie wybrać?
Drewno to ponadczasowy materiał konstrukcyjny. Jego właściwości trudno przecenić. Jest ekologiczne, o dobrych właściwościach fizycznych i mechanicznych, łatwe w obróbce, a przy odpowiedniej impregnacji jest w stanie wytrzymać lata. Drewno budowlane jest powszechnie stosowane do budowy domów, budynków użytkowych, tarasów, altanek.
Gatunki drewna stosowane w budownictwie
Wybierając drewno budowlane zwróć uwagę na odporność na ściskanie i twardość, jak i brak widocznych wad chociażby sęków. Ważny jest też gatunek drzewa z jakiego jest drewno budowlane. Najczęściej wykorzystuje się sosnę, świerk, modrzew i jodłę.
Sosna pospolita
Jej drewno jest średnio ciężkie o dobrych właściwościach wytrzymałościowych, odporne na działanie umiarkowanej wilgoci. Wymaga dogłębnej impregnacji. Stosuje się go na konstrukcje nośne (dachowe, stropy, ściany, słupy, ramy, kratownice itp.), zaś tarcicę wykorzystuje się jako surowiec do dalszego przerobu , stolarkę budowlaną, podłogi, sklejki i wyroby drewnopochodne. Najlepsze właściwości techniczne posiada drewno z sosny w wieku 80-120 lat.
Świerk
Świerkowe drzewo jest lekkie, miękkie i ma średnie parametry wytrzymałościowe. Jest także łupliwe i nie najprostsze w obrób mechanicznej. Stosuje się go tak jak drzewo sosnowe, jednak jest materiałem gorszym. Wymaga impregnacji oraz starannego suszenia. Jest popularne zarówno w formie drewna budowlanego, jak i wykończeniowego. Najlepsze właściwości techniczne drewno świerkowe posiada z drzew ściętych wieku 80-120 lat.
Jodła
Drewno jodły ma średnie parametry wytrzymałościowe, jest miękki i łupliwe oraz ma skłonności do pękania i paczenia. Wymaga impregnacji i dokładnego suszenia oraz charakteryzuje się dużą sprężystością. Jest jednak bardzo trwałe w wodzie dlatego najczęściej wykorzystywane jest w budownictwie wodnym, mostowym. Najlepsze właściwości techniczne posiada drewno z jodły w wieku 100 lat.
Modrzew
Jest drewno ciężkie, żywiczne, twarde i łupliwe oraz odporne na wilgoć. Wykorzystuje się je do budowy budynków czy tarasów, stolarki drzwiowej, okiennej oraz drzwi. To niewątpliwie najlepsze i najtrwalsze drewno budowlane. Najlepsze właściwości techniczne posiada drewno z drzew ściętych w wieku 100-120 lat.
Jak widać, na elementy konstrukcji budowlanych przede wszystkim stosuje się drewno iglaste. Najbardziej doceniania jest sosna. Drewno liściaste znajduje zastosowanie w ograniczonym zakresie, np. z twardego drewna liściastego (dąb, akacja) wykonuje się drobne elementy konstrukcyjne, takie jak: klocki, wkładki, kołki.
Rodzaje drewna konstrukcyjnego
Drewno konstrukcyjne dzielimy na dwa główne rodzaje. Pierwsze to drewno klejone warstwowo, a drugie to drewno lite. Drewno lite to nic innego jak dwukrotnie przetarta tarcica. Długość elementów z drewna litego waha się miedzy jednym metrem a sześcioma metrami. Na specjalne zamówienie wykonywane są również drewna wymiarowe, nawet o długości do dziesięciu metrów. Z kolei drewno klejone jest wprawdzie mniej wytrzymałe, ale za to jest bardziej elastyczne i cechuje się ognioodpornością oraz posiada właściwości izolacyjne. A jeśli chodzi o wymiary to może osiągnąć nawet do kilkudziesięciu metrów. Tak duże elementy uzyskuje się poprzez sklejanie kilku warstw listew albo forniru. Klej wykorzystywany do produkcji drewna klejonego zawsze ma dużą wodoodporność.
Drewno budowlane – klasy wytrzymałości drewna konstrukcyjnego
Aby drewno znalazło zastosowanie w budownictwie musi spełniać określone warunki, w zależności od zastosowania. Przykładowo do budowy domu szkieletowego używa się surowca klasy C24, a do wykonania konstrukcji więźby dachowej domów jednorodzinnych drewno konstrukcyjne klasy C30. Warto zapamiętać – im wyższa klasa, tym większa wytrzymałość materiału.
Wilgotność drewna budowlanego
Równie istotna jest wilgotność drewna budowlanego/konstrukcyjnego. Drewno o większej wilgotności ma znacznie mniejszą wytrzymałość na zginanie niż drewno odpowiednio wysuszone Odpowiednia wilgotność drewna konstrukcyjnego na więźbę dachu nie może przekraczać 20%, a na dom szkieletowy 19%. Stosując wilgotniejsze drewno narażamy się na obniżenie właściwości izolacyjnych wełny mineralnej oraz na niebezpieczeństwo zaparzenia się drewna oraz powstanie i rozwój pleśni oraz grzybów. Prowadzi to do osłabienie konstrukcji i stanowi zagrożenie dla mieszkańców.
Elementy konstrukcyjne z drewna budowlanego
Biorąc pod uwagę rolę, jaka pełnią poszczególne elementy konstrukcyjne w przenoszeniu obciążeń wyróżniamy belkę, podciąg, słup i dźwigar. Belka to element nośny poziomy lub pochyły oparty na dwóch lub więcej podporach (ścianach, słupach, innych belkach) . Może mieć przekrój jednolity lub złożony, zaś wysokość mają zawsze większą niż szerokość i wykonywane są z drewna litego, klejonego lub profili łączonych. Podciąg zaś to belka, na której opierają się inne belki. Z kolei słup to pionowy element nośny, przenoszący obciążenia pionowe od spoczywających na nim belek, dachów, wiązarów. I w końcu dźwigar – wiązar wieloelementowy o znacznej wysokości, płaski lub przestrzenny, pełnościenny lub ażurowy, przenoszący obciążenia konstrukcji na podpory główne (ściany lub słupy). Budowany jest z desek lub materiałów drewnopochodnych.
Elementy więźby dachowej
W skład więźby dachowej wchodzą krokwie, płatwie, murłat, słupki, łaty i kontrłaty.
- krokwie to belki biegnące równolegle do kierunku nachylenia połaci dachowej i dźwigające obciążenie z połaci; opierają się na ścianach zewnętrznych i (w miarę potrzeby) na płatwiach,
- płatwie to belki poziome, biegnące równolegle do kalenicy dachu, stanowiące podpory dla krokwi, oparte na słupkach,
- murłaty to belki poziome leżące na murze (za ich pośrednictwem opiera się krokwie na ścianach murowanych lub betonowych),
- słupki to elementy pionowe przenoszące obciążenie od płatwi na strop,
- łaty to elementy pomocnicze, stanowiące część rusztu służącego do zamocowania pokrycia dachowego; przybija się je do kontrłat lub bezpośrednio do krokwi, prostopadle do nich, a równolegle do okapu,
- kontrłaty to elementy pomocnicze, służące do utworzenia pustki wentylacyjnej pod pokryciem; przybija się je równolegle do krokwi (bezpośrednio lub na deskowaniu)
Mimo rozwoju technologii i mnogości nowoczesnych rozwiązań, drewno budowlane nie straciło na popularności. Zawdzięcza to swoim licznym zaletom: łatwości w obróbce, dobrym właściwościom izolacyjnym, trwałości, niskiej cenie. Zaś odpowiednio dobrana jego wytrzymałość oraz trwałość gwarantuje stabilność konstrukcji.
